Tuần chung thất Chưởng môn Lê Sáng
Chưởng môn Lê Sáng đã về nơi chín suối trong sự tiếc thương vô hạn của tất cả môn đồ Vovinam-Việt Võ Đạo trên toàn thế giới. Nhớ về Thầy, trong thời gian qua đã có không ít những bài văn, thơ… của các môn sinh, ghi lại những kỷ niệm khó quên bên Thầy với một tình cảm hết sức trân trọng. Trong số đó có loạt bài ghi chép của võ sư Nguyễn Hồng Tâm viết về những tháng ngày cuối cùng của võ sư Chưởng môn mà chúng tôi có dịp được chia sẻ... Xin giới thiệu cùng tất cả quý môn đồ như là một nén hương tưởng nhớ nhân tuần chung thất (49 ngày) của Thầy - mồng 9 tháng 10 năm Canh Dần(14-11-2010).
VÕ DANH HẢI
Năm lần nhập viện
Ngày nào Chưởng môn Lê Sáng cũng luyện võ nên Thầy rất khỏe mạnh. Không có điều kiện đi quyền, tung cước thì Thầy điều tức, tập luyện khí công… Mãi đến năm 2002, lúc đang du lịch ở Mỹ, Thầy mới bị bệnh nặng và nằm bệnh viện điều trị khoảng nửa tháng. Nhắc lại chuyện cũ, Thầy cười sảng khoái: “Lần đó, tưởng Thầy đã theo ông Sáng tổ, nhưng lại bị đuổi về…”. Tuy nhiên, nỗ lực của Thầy chỉ làm chậm lại chứ không thể thoát khỏi quy luật khắc nghiệt của thời gian. Năm 2007, Thầy phải vào Bệnh viện 115 điều trị tim mạch hàng tháng trời.
1. Từ đầu năm 2010, sức khỏe Thầy đã có những biểu hiện sa sút, 2 chân Thầy sưng phù. Sáng ngày 28-01, thầy Nguyễn Văn Sen đưa Thầy đi khám bệnh và xét nghiệm tại Phòng khám đa khoa Úc Châu ở đường Lý Thái Tổ, quận 10, TP.HCM. Nơi đây yêu cầu Thầy đến khám chuyên khoa ở Viện Tim TP.HCM, nhưng Thầy còn chần chừ. Chiều hôm đó, bác sĩ Võ Quốc Trung - cũng là võ sư Vovinam - đến thăm, khám bệnh cho Thầy và đề nghị Thầy nên vào bệnh viện kiểm tra sức khỏe. Lúc bấy giờ Thầy mới đồng ý và thầy Sen, thầy Nguyễn Tôn Khoa… đã đưa Thầy vào bệnh viện Nguyễn Trãi. Sau hơn nửa tháng điều trị bệnh tim mạch, lúc 10 giờ ngày 12-02, Thầy được xuất viện. Hôm đó, nhằm ngày 29 tháng Chạp năm Đinh Sửu nên thầy Sen và thầy Võ Văn Tuấn đưa Thầy đi một vòng xem chợ hoa Tết Canh Dần cho khuây khỏa.
Sáng mồng 2 Tết Canh Dần (2010), theo truyền thống hằng năm, nhiều võ sư, HLV, cựu môn sinh, thân hữu lại đến Tổ đường để chúc Tết Thầy, nhưng chỉ có một số ít võ sư cấp cao được thăm Thầy ở phòng thờ Sáng tổ trên tầng 3 của Tổ đường. Thế nên, không khí có vẻ buồn hơn những năm trước.
Ngày Tết qua mau, vài hôm sau, lúc 17 giờ ngày 19-02 (mồng 6 Tết Canh Dần), Thầy mệt và nhập viện Nguyễn Tri Phương, điều trị tại khoa Tim mạch và xuất viện sau đó 1 tuần (15 giờ ngày 25-02).
Sau lần nằm viện này, sức khỏe Thầy sa sút hơn. Lúc 20 giờ ngày 24-3, tôi được tin nhắn của thầy Khoa cho biết đang đưa Thầy nhập viện Nguyễn Tri Phương. Lần này, tim mạch của Thầy có nhiều vấn đề bất ổn nên có lúc phải chuyển sang phòng bệnh nặng cả tuần. Nhưng rồi sức khỏe Thầy dần dần hồi phục và lúc 16 giờ ngày 16-4, Thầy trở lại Tổ đường nghỉ ngơi.
Nhưng rồi chỉ được 1 tuần, lúc 13 giờ ngày 24-4 Thầy lại nhập viện Nguyễn Tri Phương. Nếu như những lần trước Thầy nhập viện để điều trị tim mạch thì lần này còn phải điều trị thêm bệnh suy thận nên nằm ở Khoa Nội thận tiết niệu. Đêm 28-4, Thầy trở bệnh nặng phải lọc thận cấp cứu. Một số võ sư cấp cao ở lại bệnh viện suốt đêm và đã bàn tính đến tình huống xấu nhất, nhưng may mắn thay, Thầy qua khỏi. Sau đó, cứ 2 ngày/1 lần, chúng tôi đi cùng xe cứu thương đưa Thầy sang bệnh viện Chợ Rẫy lọc thận nhân tạo còn gọi là thẩm phân qua máy (khoảng 4 giờ/lần).
Qua 4 lần sang bệnh viện Chợ Rẫy đồng thời tham khảo ý kiến của một vài bác sĩ chuyên khoa, các võ sư cấp cao đã thống nhất lọc thận cho Thầy theo phương pháp “thẩm phân phúc mạc” còn gọi là thẩm thấu phúc mạc hay lọc màng bụng (peritoneal dialysis). Trước tiên, bác sĩ tiểu phẫu để đặt vào khoang ổ bụng của Thầy một bộ Catheter. Vài ngày sau bắt đầu đưa vào ổ bụng khoảng 2000ml dịch lọc qua một ống thông. Dịch này sẽ lưu trong bụng 6 giờ và đây là thời gian diễn ra quá trình lọc: các chất độc sẽ từ máu ngấm vào dịch lọc, lượng nước thừa trong cơ thể cũng được hút ra. Khi dịch bão hòa, tháo dịch cũ ra và đưa dịch mới vào. Theo phương pháp này, Thầy thay dịch 4 lần/ngày vào lúc 5 giờ, 11 giờ, 17 giờ và 23 giờ. Mỗi lần thay dịch mất khoảng 40 phút. Võ sư Trần Trung Sơn và anh Nguyễn Tấn Trung phải theo học lớp tập huấn về thay dịch do bệnh viện tổ chức. Sau một thời gian thực hiện phương pháp này, sức khỏe Thầy tương đối ổn định…
12 giờ ngày 15-5, Thầy thăng đai cho 10 võ sư tại Việt Nam ngay trong bệnh viện. Khoảng đầu tháng 7, Thầy trở bệnh phải đưa sang phòng bệnh nặng của khoa để điều trị mất khoảng 1 tuần rồi mới trở lại phòng dưỡng bệnh. Vào những buổi chiều khỏe trong người, Thầy thường đi ra hành lang ngồi hóng gió…
Sáng 31-7, võ sư Võ Văn Tuấn rước Thầy về CLB Lam Sơn và cũng là nhà riêng của mình ở quận Bình Tân, TP.HCM để nghỉ ngơi đến chiều mới trở lại bệnh viện.
Ngày 07-8, Thầy xuất viện, trở về Tổ đường nhưng vẫn phải tiếp tục “thẩm phân phúc mạc” bằng dung dịch hiệu Dianeal do Singapore sản xuất và uống thuốc mỗi ngày.
Chiều ngày 09-8, Thầy thắt Hồng đai đệ III cấp cho võ sư Lương Thuận Vui tại phòng thờ Sáng tổ nhân dịp đoàn Vovinam Florida (Mỹ) về viếng Sáng tổ Nguyễn Lộc và vấn an sức khỏe của Thầy. Đây có lẽ là lần cuối cùng Thầy thắt đai cho một tân khoa Vovinam-Việt Võ Đạo.
15 giờ 15 ngày 24-8-2010, trong trang phục bà ba giản dị, Thầy chủ tọa Lễ công bố thành lập Hội đồng võ sư Chưởng quản môn phái Vovinam-Việt Võ Đạo do Văn phòng Môn phái tổ chức tại phòng thờ Sáng tổ ở Tổ đường.
2. Lúc 19 giờ 30 ngày thứ Bảy (18-9), Thầy khó thở và khá mệt, các võ sư Nguyễn Văn Nhàn, Nguyễn Văn Sen, Trần Đa, tôi, môn sinh Phạm Minh Tân (Vovinam huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh, ở với Thầy cả ngày lẫn đêm từ đầu tháng 7-2010), anh Nguyễn Tấn Trung (cháu của võ sư Nguyễn Văn Nhàn) cùng vài môn sinh đang tập luyện tại Tổ đường vội vã đón taxi đưa Thầy vào Bệnh viện 115. Tại đây, trong lúc đang cấp cứu, bác sĩ thấy Thầy trở bệnh nặng nên vội đưa vào Phòng hồi sức tích cực và chống độc.
Trong suốt thời gian Thầy nằm trong Phòng hồi sức tích cực và chống độc, chỉ có 2 em Nguyễn Tấn Trung và Phạm Minh Tân được vào thay dịch (thẩm phân phúc mạc) cho Thầy mỗi ngày 4 lần. Ban ngày, các võ sư phân công nhau trực ở bên ngoài với Minh Tân còn những công việc chăm sóc khác trong phòng đều do các bác sĩ, y tá và y công phụ trách. Vào các buổi tối, 2 võ sư Nguyễn Văn Nhàn và Nguyễn Tôn Khoa luân phiên trực cách đêm với Minh Tân. Chỉ có vài người may mắn được vào thăm Thầy trong vài phút như các võ sư, HLV Nguyễn Văn Chiếu, Nguyễn Văn Nhàn, Hoàng Minh Cường (Phạm Văn Sinh), Lê Văn Hùng, Mã Thị Ngọc Liêng, Trần Ngọc Tuyết, em Nguyễn Thị Ngọc Hân (con cô Nguyễn Thị Phụng ở Kiên Giang)… Cùng mang tâm trạng lo âu, nhưng những anh chị em khác chỉ được nhìn thấy Thầy qua khe cửa hẹp…
Mấy ngày đầu, sức đề kháng còn tốt, Thầy dần dần hồi tỉnh và mỗi lần Tấn Trung, Minh Tân vào thay dịch, Thầy đều biết và còn bóp chặt tay các em… Thầy muốn nói với 2 em đôi điều gì đó nhưng không nói được vì bệnh viện đặt ống dẫn dưỡng khí và hút đàm thẳng vào phổi của Thầy. Môn đồ Vovinam trong, ngoài nước rất lo âu và luôn cầu nguyện cho Thầy vượt qua cơn bệnh như những lần trước. Tuy nhiên, dù được các bác sĩ tận tình cứu chữa, nhưng tuổi cao lại mang nhiều bệnh nặng, những ngày sau, Thầy yếu dần… và rũ sạch bụi trần vào lúc 3 giờ ngày 27-9-2010 (nhằm ngày 20 tháng 8 năm Canh Dần), hưởng thọ 91 tuổi.
Lúc Thầy qua đời, tại Bệnh viện 115 có mặt võ sư Nguyễn Tôn Khoa và em Phạm Minh Tân. Nhận được hung tin từ Minh Tân lúc 3 giờ 26 phút, tôi vội vã chạy vào bệnh viện. Sau đó, các võ sư, HLV Nguyễn Văn Nhàn (đi cùng Tấn Trung), Trần Đa, Nguyễn Văn Vang, Nguyễn Hoàng Minh Vũ, Nguyễn Ngọc Phước, em Hiếu (vệ sĩ đang làm việc tại bệnh viện) cũng lần lượt có mặt… Một số võ sư khác (Trần Văn Mỹ, Võ Văn Tuấn, Phạm Thành Nam…) đến thẳng Tổ đường để cùng vợ chồng thầy Sen chuẩn bị đón Thầy về cũng như quan hệ với đơn vị mai táng để lo hậu sự. Trong thời gian này, quý thầy có trách nhiệm liền báo tin cho nhiều nơi trong và ngoài nước. Riêng tôi đã gọi điện báo tin cho võ sư Lư Quang Đức ở Nha Trang (đồng thời nhờ thầy Đức báo tin cho các võ sư, HLV trưởng khu vực miền Trung Việt Nam), Nguyễn Văn Hiếu (Q.8, TP.HCM) và Võ Danh Hải đang ở Jakarta, Indonesia. Khoảng hơn 4 giờ, thầy Diệp Khôi (Australia) tình cờ gọi về cho thầy Khoa nên cũng biết được tin buồn…
Sau khi thầy Trần Đa hoàn tất các thủ tục xuất viện, võ sư Nhàn, em Minh Tân và Hiếu (vệ sĩ) đi cùng xe cứu thương đưa Thầy về đến Tổ đường vào khoảng hơn 6 giờ ngày 27-9…
Ngay sáng hôm đó, trong phiên họp Hội đồng Thể thao Đông Nam Á ở thủ đô Jakarta (Indonesia), các đại biểu đã thống nhất đưa Vovinam vào chương trình thi đấu chính thức tại SEA Games 26 vào tháng 11-2011 với 16 bộ huy chương (10 bài thi quyền, 6 hạng cân thi đấu đối kháng cá nhân). Tiếc thay! Thầy không kịp chia sẻ tin vui to lớn này. Như vậy, sự ra đi vĩnh viễn của Thầy có thể xem như đã khép lại một chu kỳ phát triển tốt đẹp và mở ra một trang sử mới cho Vovinam-Việt Võ Đạo.
Môn sinh Nguyễn Hồng Tâm
Chú thích ảnh:
Chưởng môn Lê Sáng và các tân khoa Hồng đai tại Việt Nam (15-5-2010)
Đang chờ đưa Thầy trở về Tổ đường, rạng sáng ngày 27-9-2010 (1)
Đang chờ đưa Thầy trở về Tổ đường, rạng sáng ngày 27-9-2010 (2)