1. Đai đẳng trước 1975:

Chúng ta ai cũng biết trước năm 1975, tất cả sinh hoạt của môn phái Vovinam đi từ dưới lên theo sự quản lý của điạ phương từ Ấp, làng, Xã, quận, tỉnh và dần lên đến từng cục huấn luyện của các khu rồi mới trình báo về Trung ương …Tất cả đều dưới sự chỉ đạo của chưởng môn Lê Sáng.

Hệ thống thi cử theo từng đẳng cấp có chỉ tiêu rõ ràng từ võ thuật, võ đạo, công tác huấn luyện… ai hội đủ các điều kiện nêu ra là được thi lên cấp, những cuộc thi công khai tổ chức theo từng vùng rất là to lớn và đồ sộ.. thời đó điểm thi võ đạo được tính rất cao, ai không hội đủ điều kiện võ đạo (hạnh kiểm không tốt, không thuộc võ đạo) sẽ không được chấp nhận đơn xin dự thi thăng cấp hoặc sẽ bị đánh rớt mặc dù võ thuật có giỏi cách mấy cũng không được lên đai cao, vì Vovinam chủ trương huấn luyện và đào tạo cho người môn sinh trở thành một người Tài - Đức song toàn. Nếu người có tài (võ thuật giỏi) mà thiếu đức độ, hạnh kiểm không tốt thì chỉ làm hại cho bản thân, gia đình và xã hội mà thôi.

Cho nên những sợi đai thời đó rất có giá trị, người môn sinh phải trau đức luyện tài, cách mạng tâm thân, thay đổi toàn diện con người từ tâm hồn cho đến thể xác để trở thành một người giỏi võ, có tác phong đạo đức đứng đắng, gương mẫu cho người dưới noi theo. Người môn sinh phải tốn nhiều công sức luyện tập cực khổ trên sàn si măng cứng chắc, và mỗi lần thi là phải đổ mồ hôi, máu và nước mắt.. biết bao gian khổ mới đậu được.. nên mỗi một sợi đai là một niềm kính trọng từ đàn em cấp dưới..Lên một cấp là một niềm hảnh diện và oai phong lẫm liệt, môn sinh có thể tự hào về thành quả của mình khi được mang sợi đai do chính công sức của mình tạo ra.

Thời đó sợi đai vàng rất là le lói, khi thi đai vàng phải tập trung về trung ương ở Sài Gòn thi, không phải ai thi cũng được đậu! đánh yếu, đánh dỡ là bị rớt lộp độp.. không có tư cách, tác phong đạo đức là không được quản nhiệm võ đường tuyển chọn cho thi.. khi mang sợi đai vàng là cấp huấn luyện viên còn hội thêm điều kiện về công tác huấn luyện, công sức đóng góp cho môn phái.. phải làm việc cực khổ mới được lên đai..

Nếu muốn lên đai đỏ thì công sức đóng góp cho môn phái là toàn thời gian.. công lao phát triển phải có thành quả tốt đẹp, võ thuật phải là xuất sắc, võ đạo phải thuộc nằm lòng và nhất là tư cách tác phong đạo đức phải đứng đắng đàng hoàng..

Thời đó thi lên đai cần có các điều kiện sau:
1. Đủ năm tháng theo luật ấn định, hoạt động toàn thời gian.
2. Thuộc lòng đòn thế từ cấp dưới lên đến đẳng cấp hiện tại.
3. Thông hiểu hết những võ đạo từ dưới lên trên
4. Trình luận án võ đạo và võ thuật dưới sự bảo trợ của một hay vài vị võ sư cao cấp hơn mình.
5. Sau khi được duyệt xét rồi mới tới việc chấp nhận cho thi phần kỷ thuật dưới sự chứng giám của hội đồng võ sư lãnh đạo cao cấp của môn phái và Chưởng Môn luôn luôn là Chánh Chủ Khảo trong các kỳ thi đó…

Thời đó từ chuẩn hồng đai trở lên luôn luôn là phải được sự duyệt xét và đồng ý của Chưởng Môn mới được thi thăng cấp.. không ai có thẩm quyền để cho lên ngoại trừ Chưởng Môn, cho nên những sợi đai đỏ của Vovinam thời xưa rất ít và quý hiếm và có một sự oai phong lẫm liệt vô cùng.. một người võ sư Vovinam thời đó toát ra một uy lực, một sự kính trọng từ các môn sinh dữ dội lắm…các môn sinh Vovinam nhìn những bậc võ sư là những thần tượng với bao niềm kính yêu và qúi mến.. và luôn lấy đó làm gương để học tập và noi theo.

2. Những đai đẳng sau 1975

Sau năm 1975, môn phái bị tan rả một thời gian, các võ sư, huấn luyện viên, môn sinh nổi trôi theo tình hình đất nước, kẻ ở lại người ra đi tứ tán khắp bốn phương trời…rồi chưởng môn cũng bị quản thúc một thời gian khá dài, môn phái không người lãnh đạo.
Nhưng nhờ Vovinam chúng ta có đường hướng chủ trương rõ rệt, võ thuật, võ đạo đã thấm nhuấn vào từng huyết quản của các môn sinh.. cho nên dù sinh sống ở đâu, dù bất cứ xa hay gần, người môn sinh vẫn nhớ lời thề nhập môn năm củ, cố gắng phát dương quang đại.. mỗi người dù lớn dù nhỏ cũng cố gắng thành lập và xây dựng lớp võ tiếp tục phát huy môn phái theo từng khả năng của mình…
Vovinam tự bộc phát ở Hải Ngoại.. và ở trong nước Vovinam được võ sư Nguyễn Văn Chiếu dày công xây dựng lại và từ từ hình thành phong trào lớn rộng lan ra khắp chốn. Vovinam đã được sống lại và toả ra theo làn sóng vỗ của trùng dương bao la bát ngát. đến nay Vovinam đã có mặt khắp 5 châu… là một điều đáng buồn hay vui?????

Nếu xét về mặt nổi thì môn sinh chúng ta nên vui mừng vì môn phái đã được trải rộng khắp 5 châu 4 bể tràn lan ra nhiều nước khắp thế giới.
Nhưng mặt trong thì nội bộ không được thuận hoà, có sự chia rẻ khắp mọi nơi không theo hệ thống chỉ đạo từ trên xuống, mạnh ai nấy làm, giống như loạn thập nhị sứ quân.
Điều nầy cũng không thể trách mọi người được, vì những người tự lập ra võ đường tốn rất nhiều công sức, thời gian và tiền bạc, trải nhiều khó khăn và gian khổ mới giữ vững được võ đường, không có sự trợ giúp từ môn phái.như trước 1975.
Vã lại tùy theo điều kiện tình hình địa phương mà mỗi nơi lập ra tổ chức riêng tư, có những danh xưng khác nhau, phương hướng làm việc khác nhau, thậm chí, đai đẳng và bài bản cũng khác nhau…
Việc nầy khó tránh khỏi vì đôi khi người thầy dạy học trò cùng một lớp mà khi đánh đòn ra mỗi người đã đánh một kiểu không giống nhau rồi, huống chi mỗi người ở cách nhau xa xôi ngàn dậm???? lại thêm một số người thích diễn tả theo ý riêng của mình, cứ thế người nầy truyền cho học trò khác một chút, rồi người trò nầy truyền đến người kế tiếp khác thêm một tí nữa cứ thế mà truyền xuống đến một lúc nào đó nhìn lại thì đòn thế đã không còn nguyên thủy nữa rồi ! Nhưng tại các quản nhiệm ai cũng có một cái Tôi quá lớn, cho nên cùng một môn phái Vovinam mà cái gì cũng khác.. nếu còn một chút tình nghĩa tôn sư trọng đạo, còn nhớ mình hoạt động cho cái gì? Lý tưởng mình phục vụ cho ai? Và mục đích như thế nào? Thì có lẽ tình hình sẽ khác hơn.

Trong phạm vi bài nầy, chúng ta bàn về vấn đề đai đẳng các nơi thi cử ra sao??

Theo Luật lệ môn phái từ xưa đến giờ:
- Các môn sinh thi lam đai thì người chấm phải có đẳng cấp hoàng đai trở lên
- Các môn sinh thi hoàng đai thì người chấm phải có đẳng cấp từ Chuẩn hồng đai trở lên.
- Các môn sinh thi từ Chuẩn Hồng Đai trở lên thì phải trình qua chưởng môn xét duyệt.

Chưởng Môn đã ra thông tư nói rằng, từ cấp hoàng đai trở xuống, địa phuơng có thể tự lo tổ chức thi, nhưng từ cấp Chuần Hồng Đai trở lên Chưởng Môn luôn khuyến khích các môn sinh nên vế trong nước để tập huấn và thi lên đai, nếu không có điều kiện về thì người đó có thể đánh bài bản thâu vào trong băng và gởi về cho Chưởng Môn duyệt xét để thăng cấp. Hoặc Chưởng Môn có thể ra văn thư chỉ thị cho người đại diện Chưởng Môn chấm thi với điều kiện người chấm thi phải cao trên 2 cấp.

Nhưng ở Hải Ngoại đa số các nơi không làm theo luật lệ của môn phái và tuân thủ theo chỉ thị của Chưởng Môn, mà tự ý lên đai theo ý thích riêng tư theo phe nhóm của mình.
Có nhóm tự lập ra màu đai riêng đứng ngang hàng với Chuởng Môn không thông qua Chưởng Môn và tự thay thế Chưởng Môn để thăng đai cao cấp mà không theo qui định và luật lệ của môn phái, có người chỉ cần viết một bài văn, hay phân tích một bài quyền như một người huấn luyện viên giảng dạy trong lớp là có thể thăng cấp.
Thậm chí khi thi lên đai phải đóng cửa lại thi cho kín đáo không cho ai xem.. sợ đánh dỡ, đánh tệ người ngoài nhìn vào sẽ mất giá trị của người võ sư đi???…Có người được thăng cấp mà không viết nổi một vài văn, hay đánh nổi một bài quyền??? có người được thăng cấp mà không biết mình được lên đai, khi nghe quyết định được thăng đai, người đó giựt mình vội viết thơ xin gởi trả lại.. vì tự xét thấy không đủ tài năng để mang vì không hoạt động..!
Chuyện còn nực cười hơn là người chấm thi không phải là người của môn phái Vovinam Việt Võ Đạo chưa từng tập qua đòn thế nào cả, hoặc có một số người đã không tập luyện mấy chục năm rồi, có thuộc bài bản gì đâu để chấm chứ??? Có những bài người chấm chưa từng tập qua, chưa từng đánh thì làm sao biết đúng hay sai để chấm cho chính xác???

Sự lên đai quá dễ dàng đem đến tình trạng lạm phát và khiến cho môn sinh ngơ ngác nghi ngờ tất cả các cấp võ sư? Không biết người nào là võ sư thật ? người nào là võ sư giả?? Đai nào thật? đai nào giả??? Các môn sinh đã tỏ thái độ khi dễ, bất phục tòng và không qúi trọng đối với các bậc võ sư mang đai giả đó.. Việc nầy cũng ảnh hưởng đến các võ sư chân chính đã từng đổ mồ hôi, tốn bao công sức tập luyện và xây dựng môn phái.. thâm chí đến nổi các môn sinh thường hay nói:

- Đai Vovinam bây giờ ra chợ mua mang vô cũng được cần gì tập luyện cho cực khổ và thi chi cho mất công chứ????

Nếu tính rằng viết một bài văn thì lên được một cấp, như vậy thì ban biên tập thư viện của Vovinam chúng tôi viết được bao nhiêu bài văn rồi và đã phân tích không biết bao nhiêu bài quyền rồi! vậy thì chúng tôi sẽ mang được bao nhiêu gạch đây??? Nếu tính như vậy thì chúng tôi có thể mang đầy gạch trên sợi đai tính từ đầu bên nầy kéo dài sang bên kia rồi !!!!.

Các môn sinh ai ai cũng tự hỏi, không biết đai nào chính danh ? đai nào tự thăng?? vậy thì môn phái tính sao với những sợi đai không chính danh đó??? Đây là dấu hỏi đã được đặt ra và cũng rất khó trả lời khi môn phái chưa thống nhất vẫn còn chia rẽ - bè phái làm việc riêng tư không đoàn kết.
Chưởng Môn đứng đầu, Tổ Đường thừa hành, và Liên đoàn & Hội Việt Võ Đạo trong nước cũng không thể làm gì được vì ngoài tầm tay với đối với Hải Ngoại xa vời…

Thỉnh Nguyện Thư:

Phân tích những mầm móng nguy hại trên, nay chúng tôi tập hợp những môn sinh trẻ với niềm thao thức bất an cho vận mệnh nổi trôi của môn phái trong tương lai. Xin dâng thỉnh nguyện thư nầy đến Chưởng Môn và qúi vị võ sư lãnh đạo cao cấp trong môn phái duyệt xét lại đai đẳng của môn phái để chỉnh đốn, xây dựng lại hàng ngũ các cấp võ sư, huấn luyện viên để cập nhật danh sách chính danh theo đúng tài năng và điều kiện của môn phái đã đề ra từ trước đến nay. Để tránh tình trạng lên đai không đúng cách làm tổn hại uy danh của môn phái và gậy sự bất kính của các cấp môn sinh..

Chúng tôi xin dâng thỉnh nguyện đến:

*. Chưởng Môn và các võ sư lãnh đạo cao cấp của môn phái:

- Xin hảy xét duyệt, chỉnh đốn lại đai đẳng, phương cách thi cử cho đúng luật lệ môn phái đã đề ra và cập nhật danh sách những người nào thi lên đai đúng cách, đàng hoàng lưu trử vào hồ sơ và công bố rõ ràng để tạo uy tín và làm tăng giá trị đai đẳng của môn phái.
- Và xin chấm dứt tình trạng mang đẳng cấp tương đương khi từ môn phái khác bước sang Vovinam.. chúng ta có thể đốt giai đoạn thu hẹp thời gian ngắn hơn theo tài năng có sẳn, nhưng phải tập luyện từ dưới lên trên và lên từng cấp một để tạo sự công bằng và phục tùng của những môn sinh đã từng theo đuổi môn phái lâu dài..
- Tất cả những người lên đai phải trải qua cuộc thi rõ ràng theo qui lệ môn phái, cuộc thi lên đai phải mở rộng và mọi người được tham quan để chứng tỏ tài năng của người thi, đối với cấp võ sư lớn tuổi không cần đòi hỏi phải đánh hay, đánh giỏi như giới trẻ nhưng ít nhất cũng thuộc đòn, đánh được như lão võ sư Trần Văn Phước ở Gò Vấp, 72 tuổi mà còn thi được thì qúi vị nhỏ tuổi hơn không thể ngoại lệ.. chỉ trừ những người già yếu, bệnh hoạn, không thi nổi, mà vẫn sinh hoạt không ngưng nghĩ, có công đóng góp cho môn phái quá nhiều thì có thể được miễn.

*. Đối với những người Mạnh Thường Quân:

- Đã từng giúp đỡ cho môn phái được lớn mạnh trong quá khứ, chúng tôi rất trân trọng và kính mến qúi vị, và xin qúi vị hảy tiếp tục yểm trợ môn phái với cương vị của một nhà mạnh thường quân để chúng tôi được tiếp tục qúi trọng và tri ân.. Đã là mạnh thường quân không có tập luyện hoặc có tập một thời gian, rồi nghĩ sinh hoạt lâu dài thì không nên tham gia vào ban lãnh đạo của môn phái để tạo tình trang chia rẽ làm lộn xộn môn phái sẽ có lỗi với vong linh sáng tổ, gây buồn tủi cho các đàn em, và tạo niềm bất kính đối với thế hệ môn sinh trẻ sau nầy.

*. Đối với các cấp võ sư của môn phái:

- Xin hảy tự xét lại mình, xem tài năng, đức độ của mình, công sức phục vụ môn phái trong thời gian qua có xứng hợp với sợi đai của mình đang mang hay không? Chúng tôi rất trân qúy những công lao đóng góp của qúi vị, nhưng cũng bất phục tòng với những gì qúi vị làm sai qui lệ của môn phái.
Chỉ cầu mong mọi người tự ý thức lấy nhiệm vụ của mình, tự nhận chân giá trị đích thật của đai đẳng, hảy tự vấn lương tâm xem sợi đai của mình mang có xứng đáng với công trạng mình đã đóng góp cho môn phái hay không???
Xin qúi vị hảy ngưng lại tình trạng lạm phát đai đẳng để anh linh Sáng Tổ được an lòng nơi chín suối và để gia đình Vovinam Việt Võ Đạo chúng ta đoàn kết thuận hoà cùng xiết chặc tay nhau phát triển lớn mạnh ra thế giới.

Chúng tôi xin khẳng định lập trường:

Chúng tôi không bao giờ phục tùng và kính nể đối với những sợi đai mang không đúng qui lệ của môn phái như:
- Tự mang.
- Được thăng cấp không thi, không có công lao đối với môn phái.
- Thi không đúng cách.
- Tổ Chức thi kín.
- Không có sự chấp thuận của Chưởng Môn….

(Bút nhóm_Kinh Kha)

Đường không đi không tới! Việc không làm không thành!